Verhalen over “Armenjagers” inspiratie voor Schouwspel 2024
“Vilders Willem, de armenjager van 1761.” Dat is de titel van het Historisch Schouwspel dat op 7 december beleefd kan worden rondom de Brink in Den Ham. Het thema van dit jaar is geïnspireerd op verhalen over armenjagers, in die tijd een betaald beroep.
In de 17e en 18e kwamen er veel vagebonden, leeglopers, bedelaars, heidenen en ander “gespuis” naar onze regio. Belangrijkste oorzaak: honger vanwege de Tachtigjarige Oorlog. Ze sliepen in het veld, schuren en hooibergen. En zorgden voor veel overlast omdat ze roofden en plunderen en vaak ook vechtend rondtrokken. Geen wonder dus dat de besturen van de Kerspels en Markes armenjagers hebben aangesteld. Zij jaagden vaak met veel geweld de ingekomen armen het gebied uit.
Eén van die armenjagers was Vilders Willem. In de hele regio bekend door z’n rode stok en door alle dierenhuiden, die hij droeg. Hij woonde ergens aan de Regge rond Schuilenburg tussen Den Ham en Hellendoorn. Van professie was hij in eerste instantie Vilder. Hij ontfermde zich over zieke beesten. Hij doodde ze en vilde de huid, die nog verkocht kon worden. Ook ruimden de vilders “krengen”, ofwel kadavers van dode beesten op. De meeste Vilders woonden een soort van verstoten buiten de kernen. Zij combineerden hun werk ook vaak met het beulsambt. Ook de gedode misdadigers werden dus door hen “opgeruimd”. Kortom Vilders Willem deed ongelooflijk vies en smerig werk.
Op zijn verhaal is het Historisch Schouwspel van 7 december geïnspireerd. Het speelt in het Den Ham van 1761. Er is jaarmarkt. De hele brink zit vol met marskramers, muzikanten, waarzeggers, vagebonden, bedelaars, heidenen en ander “gespuis”. Het is de drukste tijd van het jaar voor Vilders Willem en zijn collega-armenjagers. Dat ging er ruig aan toe. Eigenlijk waren de armenjagers geen haar beter dan de mensen, die de achterna zaten. Bij een diefstal van een zak meel, loopt de boel op de jaarmarkt behoorlijk uit de hand. U bent dus gewaarschuwd als bezoeker van Het Historisch Schouwspel! Maar desondanks van harte welkom op 7 december op en rondom de Brink, van 13.00 tot 20.00 uur.